Kalp krizine karşı hayat kurtaran 5 öneri
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Polat Canbolat, ‘‘Kalp krizine acil müdahale etmek ve hayati tehlikeyi önlemek için belirtilerin tanınması ve kriz anında vakit kaybedilmemesi gerekir’’ dedi.
NAZAN DOĞANER HALICI
Kalp damarlarında ani tıkanma sonucu ortaya çıkan kalp krizi bazen şiddetli göğüs ağrısı ile gelirken bazen de terleme ve bulantıyla kendini gösterebiliyor… Kalp-damar hastalıklarının dünyada ve ülkemizde birinci ölüm nedeni olduğunu hatırlatan Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Polat Canbolat, kalp krizine karşı hayat kurtaran önlemleri şöyle sıraladı…
Doç. Dr. İsmail Polat Canbolat
1 – Kalp krizi riskini artıran nedenleri bilin
Kalp krizi kalbi besleyen atar damarların ani olarak tıkanmasıdır. Bu durum genellikle damar sertliğine bağlı olarak gelişir. Damar sertliği gelişiminin en sık sebepleri ise hipertansiyon, şeker hastalığı, sigara ve kolesterol yüksekliğidir. Yıllar içerisinde kalbi besleyen damarlarda plak oluşur. Bu plakların aniden yırtılarak tam veya tama yakın tıkanması kalp krizine sebep olur. Kalp krizi geçiren her üç kişiden biri daha hastaneye ulaşmadan hayatını kaybeder. Bu nedenle erken tanı ve tedavinin çok önemli olduğu kalp krizinde şikayetlerin geçiştirilmemesi ve hastaneye acil başvurulması gerekir.
2 – Bu belirtileri önemseyin
Kalp krizi belirtileri çok çeşitli işaretlerle ortaya çıkabilir. İşte en sık görülen şikayetler:
– Baskı, sıkışma tarzında genellikle üzerine biri oturmuş şeklinde tarif edilen 15 dakikadan uzun süren göğüs ağrısı.
– Omuz, kol, sırt, boyun, çene, dişler veya üst karın bölgesine yayılan ağrı veya rahatsızlık hissi.
Bunların yanı sıra nadir görülen ama ani gelişen şikayetler de şöyle sıralanabilir…
– Bulantı ve soğuk terleme.
– Ciddi nefes darlığı.
– Baş dönmesi, sersemlik hissi.
Bu şikayetler genellikle kadınlarda, yaşlılarda, kontrolsüz şeker hastalığı ve böbrek yetersizliği olan kişilerde ortaya çıkar. Bu belirtiler aniden gelişirse ve 15 dakikadan uzun sürerse 112 aranmalı ve acil servise başvurulmalıdır.
3 – Kalp krizi geçirdiğinizi düşündüğünüz an bunları yapın
– İlk yapmanız gereken belirtileri geçiştirmeden yardım istemektir. Eğer yalnızsanız en yakınlarınızı aramaktan çekinmeyin. Maalesef özellikle yaşlı bireyler, yakınlarını rahatsız etmemek adına şikayetlerini geçiştirme çabasına girerler. Oysa şikayetlerden birini hissediyorsanız aile bireylerinize muhakkak haber verin.
– Tek başınıza araba kullanarak hastaneye gitmeye çalışmayın. 112’yi arayın. Eğer araba kullanırken yukarıda belirtilen şikayetleri yaşarsanız yol kenarına park etmeye çalışın ve yardım isteyin.
– Kuvvetli öksürmekle kalp krizini durdurmak mümkün değildir. Sosyal medyada bu ve buna benzer güvenilir sağlık kuruluşları tarafından önerilmeyen bilgilere itibar etmeyin.
– Tansiyonunuzu bilmiyorsanız dil altı denilen tansiyon düşürücü ve göğüs ağrısını azaltıcı ilacı kullanmayın. Kalp krizi sırasında tansiyonunuz normalden daha da düşük olabilir. Dil altı kullanmanız durumu daha da kötüleştirebilir.
4 – Kalp krizi geçiren birine bilinçli davranın
Yanınızdaki birinin kalp krizi geçirdiğinden şüpheleniyorsanız ilk yapmanız gereken acil yardım için 112’yi aramak olmalıdır. Panik yapmadan önce kişiyi hareket ettirmemeye çalışın. Mümkünse uzanmasını sağlayıp, varsa kemer ve kravatını gevşetin. Rahat hava alabilmesi için de odayı havalandırın. Kişi ani bilinç kaybı yaşarsa ilk yardım eğitimi almadıysanız müdahalede bulunmayın.
5 – Önlem almayı unutmayın
Kalp krizi riskimizi büyük ölçüde azaltabiliriz, fakat tamamen ortadan kaldıramayız. Sağlıklı yaşam olmazsa olmazımızdır. Normal kiloda kalmaya gayret etmek, sağlıklı beslenmek, sigarayı bırakmak, uyku düzenine dikkat etmek, fiziksel aktivite yapmak ve düzenli kontrole gitmek ilk adımlarınız olmalıdır.
Tansiyon değerlerini normal seviyelerde tutmak kalp krizi riskini azaltan en büyük etmendir. Belirli aralıklarla tansiyonumuzu ölçmek çok önemlidir. Sinsi bir hastalık olan hipertansiyon çoğunlukla belirti vermez. Belirti vermesini beklemeden aralıklı takip etmek en önemli koruyucu faktördür. Yine hipertansiyon hastalarında en büyük sorunlardan biri şikayet yapmadığı için ilaçların aksatılmasıdır. Tansiyon değerlerimiz kontrol altında olacak şekilde ilaçlarımızı kullanmalıyız.
Şeker hastalığının kontrolü de kalp krizi riskini büyük oranda azaltır. Düzenli beslenme ve önerilen şekilde ilaçların kullanılması ile risk azaltılabilir.
Kolesterol yüksekliği, damar sertliğinin en önemli nedenlerinden biridir. Yaklaşık olarak kolesterolün yüzde 20’si beslenmeden etkilenir. İşlenmemiş bitkisel besinlerden zengin, hayvansal ürünlerden fakir Akdeniz diyeti tarzı beslenme kolesterolde etkin düşüşe sebep olur. Buna rağmen damar sertliği var ise kolesterol düşürücü ilaçlara başlanması kalp krizi riskini azaltır.
