Hollanda’daki Türk anlatiyor: “Hayat burada da durdu!”
Hürriyet Seyahat gezgin yazari Ipek Evci, uzun bir süredir Hollanda’da yasiyor. Corona virüs günlerinde Hollanda’daki son durumlari kaleme aldi: “Tam bir yil önce tasindigim, kanallari, degirmenleri, müzeleri ve daha nicesiyle tüm detayini, güzelliklerini sizlerle paylasmak istedigim ülke Hollanda. Ama bugün ilk defa Hollanda’yi anlatmak istemiyor, parmaklarim tuslara gitmiyor. Çünkü hayat burada tamamen durdu. Yazimin konusu, tüm dünyada hepimizin gündeminde olan corona virüsü…
Yaklasik üç haftadir tüm dünyada oldugu gibi Hollanda’daki gelismeleri büyük korku ve tedirginlikle takip ediyoruz. Virüs Çin’de duyulduktan sonra hepimiz üzüntüyle gelismeleri izlerken durumun bu kadar hizli gelisebilecegini ve tüm dünyaya yayilabilecegini tahmin etmiyorduk.
Avrupa’daki okullarin subat ayinin son haftasinda tatile girmesiyle birlikte ülkeler arasindaki seyahat siklasti ve farkinda olmadan virüsün tasinma süreci hizlandirilmis oldu.
Ayni zaman dilimde Avrupa’nin birçok noktasinda gerçeklestirilen ve turist miknatisi olan karnavallar da bu sürecin tuzu biberi oldu desek yalan olmaz. Nitekim Hollanda’da çikan ilk corona pozitif vakasi Hollanda’nin Almanya sinirindaki karnavala katilmisti.
O günden sonra gün gün takip ettik ülkedeki enfekte kisi sayisini, her gün katlanarak büyüdü. Yapilan uyarilari kimse dikkate almadi, özellikle yaslari 65 üzerindeki kisiler ve gençler evlerinde oturmadi.
Nüfusun büyük kismini 65 yas üzeri kisiler olusturuyor
Ülkede önlemlerin hafif sekilde, sira sira alinmaya baslandigi dönemde ilk önce okullar tatil edildi, restoran, kafeler kapatildi. Bu aksiyonlar sonrasinda alisildik sekilde market raflari bosaltildi, insanlar panik halde ilaç, tuvalet kagidi, sebze ve meyve reyonlarina yöneldi.
Fakat tüm bu hazirliklarin tersine herkes sokaklardaydi, kimse evine girmedi. Bu arada sunu da belirteyim Hollanda nüfusunun büyük kismini 65 yas üzeri kisiler olusturuyor. Yani çok daha fazla dikkat edilmesi gerekiyor.
Bu süreçte saglik bakani yorgunluktan kameralar önünde fenalasti ve görevinden istifa etti. Hollanda vatandaslari her ne kadar daha rahat davranip hayatlarina devam etseler de biz mart ayinin ilk haftasinda kendi imkanlarimizla tedbirlerimizi almaya basladik.
Ve okullarin kapanmasiyla da tamamen eve kapandik. Market alisverislerimizi mümkün oldugunca siparis vererek yapiyoruz, markete gitmemiz gereken durumlarda mutlaka maskemiz ve eldivenimiz ile markete giriyoruz. Baslarda bize alayci gözlerle bakan kisiler maskeli gezen kisi sayisi arttikça olayin ciddiyetini anladilar.
Artik marketlerde herkes daha temkinli. Hollanda basbakani her ne kadar ‘Bu virüsü kademeli sekilde herkes geçirecek’ dese de biz mümkün oldugunca uzak durmaya çalisiyoruz riskli ortamlardan.
Istedigimiz zaman hastaneye gidemiyoruz
Hollanda’da saglik sistemi Türkiye’ye göre oldukça farkli. Burada diledigimiz zaman hastaneye, doktora gidemiyoruz. Bir rahatsizligimiz veya talebimiz var ise öncesinde telefon ile doktor randevusu talep edip, etme sebebimiz konusunda karsimizdakini ikna etmemiz gerekiyor.
Eger bu asamayi basariyla atlatabilirsek kayitli oldugumuz mahalle doktorlarina gidebiliyoruz. Durum normal sartlarda böyleyken corona virüsü tasima durumunda da takip edecegimiz prosedür benzer. Doktoru arayip belirtileri söylüyoruz ve pozitif olma ihtimalimiz yüksekse evde tedaviye basliyoruz. Çok acil ve kötülestigimiz, tibbi destek gerektiren durumlarda doktora gidebiliyoruz.
Kisacasi su an yapabilecegimiz en mantikli sey evde oturmak. Fakat genelde soguk olan Hollanda’da havalar bir haftadir o kadar güzel ki evde kalmak hepimizi zorluyor. Turistik mekânlar ülkeye giris ve çikislar kapatildigi için bos, fakat yerel halkin tercih ettigi mekânlar hep dolu.
Turistlerin oldukça ragbet gösterdigi kanal turlari artik yapilmiyor, masal köy Giethoorn’un sokaklari bombos, hatta Amsterdam’in her daim kalabalik olan Dam Meydani’ni bile artik sessiz.
Yeni alinan tedbirler
Yerel halkin yeterli özeni göstermemesi ve enfekte olan kisi sayisinin her geçen gün hizla yükselmesi sebebiyle 23 Mart Pazartesi aksami virüse karsi alinan yeni önlemler Hollanda halkiyla paylasildi. Bu kararlar dogrultusunda; 1 Haziran tarihine kadar olan tüm festival, toplanti ve kutlamalar yasaklandi.
Böylece, Nisan-Mayis aylarinda yapilan lale festivali ve bu kapsamdaki organizasyonlar ve tüm Hollanda’nin büyük coskuyla kralin dogum gününü kutladigi Kings Day de iptal edilmis oldu.
Sokakta, markette veya herhangi bir alanda üç ya da daha fazla kisi olarak bir araya gelmesi yasaklandi.
Bundan sonraki dönemde market alisverislerine aileden tek kisi gidebilecek ve bu kisiler marketlere kontrollü olarak alinacak. Herhangi bir sekilde ev disinda olmak zorunda kalan kisilerin sosyal mesafe kuralina uymasi zorunlu hale getirildi. Her yere levhalar asildi, belirli araliklarla cep telefonlarimiza uyari mesajlari gönderiliyor.
Ülkemizden uzakta, istesek de gidemeyecegimizi, bütün sinirlarin kapandigini bilerek oturup beklemek zor bir durum olsa da her seyin geçecegine olan inancimiz tam!
Bu süreci en kisa zamanda ve saglikli sekilde atlatabilmemizin tek yolu evde kalmak. Bu sebeple evde kal Türkiye, evde kal Hollanda, evde kal dünya…