Kalp krizi geldiği anda ne yapmalısınız?
Kalp krizlerinin yazı-kışı olmuyor. Dikkatsiz ya da genetik olarak şanssız biriyseniz, hele bir de doktorların tavsiyelerini dinlemeyenlerdenseniz ilk kriz sizi mutlaka halı sahada maç yaparken ya da işinizde stresten bunalırken değil de evinizde istirahat ederken veya plajda güzel güzel güneşlenirken de yakalayabiliyor. Krizin en mühim işareti ise göğüs ağrısı oluyor.
Kalp uzmanları hepimizi ısrarla uyarıyor: Yaşınız ne olursa olsun “göğsünüzün tam da ortasında bir türlü geçmeyen bir ağrı hissediyorsanız, ağrıya hele bir de terleme, ağır ve ilerleyici yorgunluk, bitkinlik durumu, bulantı, kusma gibi belirtiler de eşlik ediyorsa bu kalp damarlarınızın biri veya birkaçında ciddi bir tıkanıklığın olabileceğine işaret edebilir. Eğer ağrı beş dakikayı geçtiği halde devam ediyorsa kalp krizinin yola çıktığını gösterir.” Peki, böyle bir durumda ne yapacaksınız? Yapmanız gereken ilk dört şeyi yandaki kutuda bulabilirsiniz.
KRİZ ANINDA NE YAPMALI?
Kalp krizinden şüphelenmeniz halinde ilk yapacağınız iş hemen aspirin çiğnemek olmalı. İki tane aspirin çiğneyebilirsiniz. Ağrınızın beş dakika içinde geçmemesi halinde doktorunuzun size daha önceden verdiği dilaltı ilacını kullanın.
Yürümek, odada dolaşmak doğru değildir. Oturun ya da ayaklarınızı biraz yukarı kaldırarak uzanıp istirahat edin. Bu esnada yakınlarınız, sizi koroner anjiyografi, stent gibi işlemler yapma kapasitesine sahip olan bir hastaneye ulaştırmak için hazırlık yapmalı ve bir ambulans çağırmalı. İlk gideceğiniz hastanenin kalp müdahalesi bakımından olabildiği kadar geniş imkânlara sahip olması iyi olur.
Ambulansın gecikeceğini düşünüyorsanız vakit kaybetmemek için kendi imkânlarınızla bir arabayla hastaneye ulaşmayı deneyebilirsiniz. Buna karşın, ambulansın diğer araçlardan daha hızlı gidip bu açığı kapayabileceğini unutmayın. Tabii ambulanstaki doktorun da müdahale imkânı olduğunu da göz önüne alın. Yani evinizin bulunduğu semte, trafiğin durumuna, hastaneye uzaklığınıza göre, ambulans çağırma ya da bir taksiye atlayıp hemen gitme kararını bir an önce vermeli ve hemen harekete geçmelisiniz.
Kalp krizi vakalarında, ağrı başladıktan sonraki ilk iki saat içinde hastaneye ulaşmanız halinde (ne kadar erken ulaşırsanız o kadar iyi olur) tıkanan damarınız, balon ve stent uygulanarak kalpte kalıcı hasar oluşmadan açılabilir. Her yarım saatlik gecikmenin ölüm oranında yüzde 8’lik bir artma anlamına geldiğini unutmayın.
Büyükşehirlerde yaşayanların böyle bir durumda hangi hastaneye gideceklerini önceden bilmeleri son derece önemlidir. Kimse ev seçerken acil bir durumda hastaneye ulaşım imkânını pek düşünmez ama bence evin konumu ile ilgili en önemli detay budur. Ayrıca hastaneye ulaşım planı yapmak için acil bir durumu beklemeyin. Planınızın belirli olması size son derece değerli dakikalar kazandıracaktır.