Sosyal Kuruluşlardan Siyasete Çağrı: Bakımı Herkes İçin Uygun Fiyatlı Yapın

DRT Haber Merkezi

Bakım (Sağlık Hizmetleri) bir lüks değil, ancak lüks olma tehlikesiyle karşı karşıya. On sosyal kuruluş, “Herkes İçin Erişilebilir Bakıma Doğru” başlıklı manifestoda bu durumu dile getiriyor. Kuruluşlar, 16 Aralık Salı günü bu manifestoyu Temsilciler Meclisi’ne sunacak. Kuruluşlar adına konuşan bir sözcü, “Bakım ve destek herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir olmalıdır” diyor.

Fiziksel engeli olan deneyim uzmanı Noortje van Lith, uygun fiyatlı bakımın ne kadar önemli olduğunu deneyimlerinden biliyor. 16 Aralık’ta kendi kişisel hikayesini milletvekilleriyle paylaşacak. “Benim için bakım, yaşayabilmenin temelidir. Doğru bakım olmadan güne bile başlayamam. Bakım sayesinde çalışabilir, topluma katılabilir ve bağımsız bir yaşam kurabilirim.”

Bakıma ihtiyacı olanlar, bunun maliyetini giderek daha sık karşılayamıyor. Söz konusu olan sadece muafiyet (eigen risico) değil; aynı zamanda katkı payları (eigen bijdragen), ilaç, tıbbi malzeme ve terapi masrafları da söz konusu. Az bir gelirle geçinmek zorunda olan, yoksulluk veya borç içinde yaşayanlar, birçok bakımı zar zor karşılayabiliyor. Kuruluşlar adına konuşan bir sözcü, “Düşük gelirli insanlar ve hatta ortalama gelire sahip insanlar bile bu yüzden bakımdan kaçınıyor” diyor.

Özellikle kronik hastalığı olanlar, engelliler veya psikolojik olarak hassas olanlar, yüksek bakım masraflarından ağır darbe alıyor. Tam da bu grup bakımsız yapamazken, farklı bakım yasalarından kaynaklanan bakım ve destek için artan katkı payları, belediyeler arasındaki bakıma erişim farklılıkları ve çeşitli bakım maliyetlerinin birikimiyle giderek daha sık karşılaşıyorlar.

“Herkes İçin Erişilebilir Bakıma Doğru” Manifestosundaki Somut Çözümler

Ieder(in), FNV, Coalitie voor Inclusie, MIND, Patiëntenfederatie Nederland, MantelzorgNL, Dokters van de Wereld, Tilburg Üniversitesi, Per Saldo ve Landelijke Cliëntenraad, manifestolarında bu durumun değiştirilmesi çağrısında bulunuyor. Manifest, bakımı herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir tutmak için öneriler içeriyor.

Bazı ana başlıklar şunlardır:

Bakım maliyetlerinin birikimini durdurun ve kişilerin hastalıkları, engellilikleri veya psikolojik hassasiyetleri nedeniyle katlanmak zorunda oldukları maliyetlere bir üst sınır getirin.

Temel pakete (basispakket) erişimi genişletin.

Herkesin bakıma eşit erişime sahip olmasını sağlayın ve bunun artık nerede yaşadığınız (hangi belediyede ikamet ettiğiniz) tarafından belirlenmemesini sağlayın. Belediye bakımı ve desteği ile bunların uygulanması için ulusal standartlar belirlenmelidir.

Ödeneklerin ve bakım için katkı paylarının miktarı her zaman birey bazında hesaplanmalıdır.

Aile/Yakın Bakımını (Mantelzorg) tazmin edin: İyi izin düzenlemeleri sağlayın ve yakın bakımı sağlayan kişilere (mantelzorgers) ek masraflar ve iş kaybı için uygun bir tazminat ödemesi yapın.

Farklı grupların çıkarlarını temsil eden bu sosyal kuruluşlar, daha önce genel seçimler öncesinde, 1 Ekim’de bir siyasi kafe etkinliği düzenlemişti. Bu etkinliğe VVD, CDA, D66, GroenLinks-PvdA, ChristenUnie, SP, Partij voor de Dieren, 50PLUS, NSC ve Volt olmak üzere on partiden siyasetçiler katılmıştı.

Maatschappelijke organisaties roepen politiek op: maak de zorg betaalbaar voor iedereen
11-12-2025 | 12:32 | Utrecht

Zorg is geen luxe, maar dreigt dat wel te worden. Dat zeggen tien maatschappelijke organisaties in het manifest ‘Naar betaalbare zorg voor iedereen’. Op dinsdag 16 december bieden ze dit manifest aan bij de Tweede Kamer. ‘Zorg en ondersteuning moet betaalbaar en bereikbaar zijn voor iedereen’, zegt een woordvoerder namens de organisaties.

Noortje van Lith, ervaringsdeskundige met een lichamelijke beperking, weet uit ervaring hoe belangrijk betaalbare zorg is. Ze deelt haar persoonlijke verhaal op 16 december met de Tweede Kamerleden. “Voor mijzelf is zorg de basis om te kunnen leven. Zonder de juiste zorg kan ik mijn dag niet eens beginnen. Met zorg kan ik werken, meedoen en een zelfstandig bestaan opbouwen.”

Wie zorg nodig heeft, kan dat steeds vaker niet meer betalen. Het gaat niet alleen om het eigen risico, maar ook om eigen bijdragen, kosten voor medicijnen, hulpmiddelen en therapieën. Wie van weinig geld moet rondkomen, in armoede of met schulden leeft, kan zich veel zorg nog nauwelijks veroorloven. ‘Mensen met een laag inkomen en zelfs mensen met een modaal inkomen gaan hierdoor zorg mijden”, zegt een woordvoerder namens de organisaties.

Vooral mensen die (chronisch) ziek zijn, een beperking hebben of psychisch kwetsbaar zijn, worden hard geraakt door hoge zorgkosten. Juist deze groep kan niet zonder zorg, maar ziet zich steeds vaker geconfronteerd met eigen bijdragen voor zorg en ondersteuning uit verschillende zorgwetten, verschillen tussen gemeenten in de toegang tot zorg en een stapeling van verschillende zorgkosten.

Concrete oplossingen in het manifest ‘Naar betaalbare zorg voor iedereen’

Ieder(in), FNV, Coalitie voor Inclusie, MIND, Patiëntenfederatie Nederland, MantelzorgNL, Dokters van de Wereld, Tilburg University, Per Saldo en de Landelijke Cliëntenraad roepen in hun manifest op om dit te veranderen. Het manifest ‘Naar betaalbare zorg voor iedereen’ bevat voorstellen om de zorg voor iedereen betaalbaar en bereikbaar te houden.

Enkele speerpunten:

Stop de stapeling van zorgkosten en stel een maximum aan kosten die mensen kwijt mogen zijn vanwege hun ziekte, beperking of psychische kwetsbaarheid.

Verruim de toegang tot het basispakket.

Zorg dat iedereen gelijke toegang heeft tot zorg en dat dit niet meer afhangt van in welke gemeente je woont. Er moeten landelijke normen komen voor gemeentelijke zorg en ondersteuning, en de uitvoering daarvan.

Bereken de hoogte van uitkeringen en eigen bijdragen voor zorg altijd op een individu.

Vergoed mantelzorg: zorg voor goede verlofregeling en compenseer mantelzorgers met passende vergoeding voor extra kosten en verlies van inkomen uit werk.

Eerder organiseerden deze maatschappelijke organisaties, die allemaal belangen van verschillende groepen vertegenwoordigen, samen een politiek café voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen. Aan die bijeenkomst op 1 oktober deden politici van tien partijen mee: VVD, CDA, D66, GroenLinks-PvdA , ChristenUnie, SP, Partij voor de Dieren, 50PLUS, NSC en Volt.