Hollanda’da agir psikiyatri hastasi ve zihinsel engelli kadinlara zorunlu dogum kontrolü uygulaniyor

Hollanda’da agir psikiyatri hastasi ve zihinsel engelli kadinlara zorunlu dogum kontrolü uygulaniyor

BBC – Haberler

Hollanda’da geçen yil yürürlüge giren yeni Ruh Sagligi yasasi kapsaminda, ciddi psikiyatrik sorunlari ve zihinsel engeli nedeniyle bebegine bakamayacagi düsünülen kadinlara zorunlu dogum kontrolü uygulaniyor.

Geçen yildan bu yana Hollanda’daki çesitli mahkemeler tarafindan en az 6 kadin için zorunlu dogum kontrolü ignesi uygulanmasina karar verildi.

Çocuk yapmasinda sakinca görülen kadinlarin, igne ya da rahim içi araç vasitasiyla hamile kalmasi engelleniyor.

Eski çocuk yargici Cees de Groot öncülügündeki bir grup, çocuk haklarinin korunmasi açisindan, bazi kadinlara zorunlu dogum kontrolü uygulanmasini savunuyordu. De Groot ve arkadaslari bu konuda meclise bir öneri sunmustu.

Hollanda’da 2020 baslarinda yürürlüge giren Zorunlu Ruh Sagligi Yasasi (Wvggz), artik buna izin veriyor. Hollanda medyasina göre, ilke kez geçen Eylül ayinda, Rotterdam Mahkemesi, agir psikiyatrik sorunlari bulunan bir kadina, zorunlu dogum kontrolü ignesi vurulmasina karar verdi.

“Sizoafektif bozukluga” sahip kadinin, su anda sosyal kurumlarca gözetim altina alinmis 4 çocugu bulunuyor. Bu nedenle yargiç, kadinin yeni dogacak bir çocuga daha bakamayacagina karar verdi.

Mahkemenin kararinda, “Çocugu dogacak olsaydi, muhtemelen yine bakamayip birakmak zorunda kalacakti. Bu onun için çok aci verici ve durumunu kötülestiriyor. Ilgili kisinin bu yüzden ciddi sekilde dezavantajli duruma düsmesini önlemek için zorunlu dogum kontrolü karari verildi” dendi.

Hollanda’nin Kuzey Hollanda, Amsterdam ve Zeeland-Bati-Brabant bölgelerindeki mahkemeler de en az 5 kadin için zorunlu dogum kontrolü uygulanmasini kararlastirdi.

Bu uygulamayi ilk gündeme getiren eski yargiç Cees de Groot, kadinlarin bakamayacaklari çocuklari dogurmasinin önlenmesini, olaganüstüsü olumlu bir karar olarak degerlendiriyor.

Zorunlu dogum kontrolü kararinin, mahkeme tarafindan anne ya da çocuk için ciddi olumsuzluklari önleyebilecek durumlarda verildigine isaret eden de Groot, “Çünkü böyle bir kosulda çocuk dogarsa annesiyle bag kuramaz ve hemen koruyucu aileye verilir” diyor.

De Groot’a göre, bu uygulama her kadin için bir “cadi avi” anlamina gelmiyor. Mahkeme bu yetkiyi, bunu zorunlu bireysel davalarda kullaniyor.

Eski yargiç, erkekleri kisirlastirmanin geri döndürülemez sonuçlari oldugunu ancak kadinlarin 3 aylik bir tedavi ile yeniden anne olabileceklerini belirterek, bu nedenle zorunlu dogum kontrolünün tercih edildigini söylüyor.

Tilburg Üniversitesi’nden aile ve çocuk hukuku uzmani Prof. Dr. Paul Vlaardingerbroek da, bazi çocuklarin “dogmama hakki” bulundugunu vurgulayarak, agir psikiyatrik sorunu bulunan kadinlarin dogurmasinin, annenin ve çocugun yararina olmadigini savunuyor.

Insan haklari örgütleri karsi
Ancak insan haklari örgütleri ve bazi siyasi partiler, zorunlu dogum kontrolü uygulanmasini, insan haklari ihlâli olarak degerlendiriyor.

Hollanda Insan Haklari Örgütü’ne göre, igne ya da rahim içi araç yerlestirerek yapilan zorunlu dogum kontrolü, öncelikli olarak kadinin mahremiyet hakkini olumsuz etkiliyor.

Örgüt, Hollanda Anayasasi’nin da, kisinin iradesi disinda vücuduna müdahaleyi yasakladigina dikkati çekiyor.

Hollanda’daki girisimin, zihinsel engelli kadinlar için zorunlu dogum kontrolü içerdigini belirten insan haklari örgütü, bunun Birlesmis Milletler (BM) Engelliler Sözlesmesi’ne aykiri oldugunu vurguluyor.

Geçici hükümetin ortaklarindan Hristiyan Birligi Partisi (CU) de, zorunlu dogum kontrolünün temel haklara aykiri oldugu görüsünde.

Su anki Saglik Bakani Hugo de Jonge, 5 yil önce Rotterdam Belediye Meclisi üyesiyken, zorunlu dogum kontrolü uygulamasini savunarak, bazi çocuklarin dogmama hakki bulundugunu söylemisti.