KANLI 20 OCAK AVRUPA’DA ANILDI

KANLI 20 OCAK AVRUPA’DA ANILDI

1992 yilindan beri Hollanda’nin Den Haag sehrinde faaliyet gösteren Azerbaycan Türk Kültür Dernegi her yil yaptigi gibi bu yil da 20 Ocak 1990 yilinda Sovyet askerlerinin Bakü’de gerçeklestirdikleri katliami anma programi hazirladi.

Pandemi nedeniyle online olarak gerçeklesen programa Almanya’da yasayan yazar Orhan Aras katildi. Program 20 Ocakta sehit olan Azerbaycanlilari anmakla baslayan Dernek Baskani Ilhan Askin, Orhan Aras’a 20 Ocak günün Azerbaycan tarihindeki önemini ve dünyadaki yansimalarini sordu.

Orhan Aras, Den Haag Azerbaycan dernegi’nin 1992 yilindan beri Azerbaycanla ilgili yaptigi programlari hatirlatarak, Dernegin bu tür programlarla Azerbaycan milli kimliginin Avrupada da canli kalmasina sebep oldugunu söyledi ve Azerbaycan Türk Kültür Dernegine tesekkür etti. Orhan Aras konusmasinin devaminda, 20 ocak 1990 yilina kadar Azerbaycan’nin bagimsizlik hareketlerinden direnislerinden örnekler verdi. 1920 Gence isyani, 1930’lu yillara kadar devam eden ve sovyet Rusya’sina karsi yürütülen “kaçaklar” adiyla anilan direnisler, 1956 yilinda Kiz Kulesine Azerbaycan bayraginin çekilmesi gibi konulari anlatan Orhan Aras, Azerbaycan’da milli direnisin hiç bir zaman durmadigini ve 20 Ocak direnisinin de bunun bir sonucu oldugunu belirtti.

Esas olaylarin 17 kasim 1988 yilinda Ermenilerin Tophane ormanini mahvetme girisimi ile basladigini hatirlatan Orhan Aras, bunu duyan Azerbaycan’lilarin meydan hareketleriyle protestolar yaptiklarini ve Karabag’in Ermeniler tarafindan yavas yavas isgal edilmesine karsi çiktiklarini söyledi. Milyonlarca insanin katildigi ve aylarca süren meydan hareketlerinde Azerbaycanlilarin bütün Sovyetler Birligi’nde bagimsizlik hareketlerini hizlandirdigini belirten Orhan Aras, 1989 yilinda ünlü Newsweek dergiisnin Azerbaycna halkini yilin halki seçtigini söyledi.

Orhan Aras programin devaminda sunlari anlatti:
“20 Ocak 1990 yilinda Sovyet askerleri sehre hücum ederek silahsiz yüzlerce insani katletti. Ama halk, asker adi altinda Azerbaycan giren isgalci katillerden asla korkmadi. Ertesi gün binlerce insan sokaklara yürüdü. Sair Bahtiyar Vahapzade, Ismayil Sihli gibi bazi aydinlar durumu dünyaya duyurdular. Bahtiyar Vahpzade, Sovyet Ordu komutanina “Halkimin katili” diye seslenerek yüzüne tükürdü. Bakü’de sehitlerin defni merasimine milyonlarca insan katildi ve her yer kirmizi karanfillerle doldu.
Kanli 20 Ocak Azerbaycan bagimsizligi için bir dönüm noktasi oldu ve Azerbaycan tarihinde sanli yerini aldi.
Azerbaycan bagimsizligina kavustuktan kisa bir süre sonra devlet olarak örnek bir çalisma yapti ve kendi ordusunu kisa zamanda kurdu. Kurulan bu ordu kirk dört günlük bir zafer yürüyüsüyle isgal edilmis topraklarini geriye aldi ve Azerbaycan tarihinde sanli bir zafere imza atti.
20 Ocak ve sonrasi bagimsizlik savasinda yer alan herkesi rahmet ve minnetle anmaliyiz. Özellikle ikinci Karabag savasinda büyük kahramanlik gösteren askerleri kutluyor, sehitlere rahmet diliyorum. Savas öncesi ordunun hazirlanmasinda ve savasin yönetiminde gösterdigi üstün performansla herkesin sevgisini kazanan Azerbaycan Devlet Baskani Sayin Ilham Aliyev’in de Azerbaycan tarihinde layik oldugu yeri aldigini belirtir ve saygilarimizi sunuyoruz.”

Programin sonunda Orhan Aras’a verdigi bilgiler için tesekkür eden Ilhan Askin, izleyenlere saygilarini sundu ve Avrupa’daki diaspora çalismalarinin önemini belirterek “gelecekte de Azerbaycan’nin tarihi günlerini anarak gelecek nesillere aktarmaliyiz,” dedi.
Programa dünyanin çesitli böleglerinden katilan 2000’e yakin izleyici Orhan Aras ve Ilhan Askina çestili sorular yönelttiler.