Hollanda’daki Serbest Çalışanların Yalnızca %10’u Düzenli Olarak Emeklilik Birikimi Yapıyor
Özcan Özbay
Hollanda’da serbest çalışanların (zzp’ers) sadece %9,5’i düzenli olarak bireysel emeklilik sigortası (lijfrentevoorziening) yoluyla emeklilik birikimi yapıyor. Bu çarpıcı veri, Onderneming.nl tarafından CBS (Hollanda İstatistik Kurumu) verilerine dayanılarak yapılan analizle ortaya kondu. Her ne kadar birçok serbest çalışan, tasarruf, kişisel varlık ya da evlerinin değeriyle kendilerini güvence altına almaya çalışsa da, çoğunluğunun ileriki yaşlar için yeterli ve yapısal bir emeklilik planı bulunmuyor.
Kişisel Varlık Yetersiz Kalıyor
Serbest çalışanların büyük bir kısmı emeklilik sonrası geçimlerini kendi birikimleri ya da evlerinin değeriyle karşılamayı planlıyor. Ancak pratikte bu kaynaklar sınırlı kalıyor. Zira Hollanda’daki zzp’lerin ortalama işletme varlığı yaklaşık 34.400 euro seviyesinde; bu da uzun vadeli bir emeklilik dönemi için yetersiz.
RADYO DENiZ CANLI DiNLE
Onderneming.nl’in zzp uzmanı Gabriël Baysoy, “Birçok serbest çalışan evine veya tasarruflarına güveniyor ama bu paranın zaten başka harcamalar için ayrılmış olduğu unutuluyor,” diyerek uyarıyor. “Gerçek bir emeklilik planı, ayrı ve sürdürülebilir bir yaklaşım gerektirir.”
Maliyet ve Zaman Eksikliği En Büyük Engel
Emeklilik birikimi yapmayan serbest çalışanların %50’si, bunu yapmamalarının başlıca nedeni olarak yüksek maliyetleri gösteriyor. %25’ten fazlası ise henüz bu konuyla ilgilenmeye fırsat bulamadığını belirtiyor. Bu da serbest çalışanların büyük bölümünün emeklilik için sabit bir planı olmadığını ortaya koyuyor.
Baysoy, bu durumu şöyle özetliyor: “Birçok serbest çalışan için emeklilik, gelecekteki bir mesele gibi algılanıyor – ta ki o gelecek gelip çatana kadar. Serbest çalıştığınız için bunu sizin yerinize organize eden kimse yok; dolayısıyla inisiyatif almak tamamen size kalıyor.”
Emeklilik Yaşı Giderek Yükseliyor
Serbest çalışanlar arasında emeklilik yaşı da sürekli erteleniyor. Ortalama olarak, zzp’lerin emekli olmayı planladığı yaş 66. 55 yaş ve üstü bireyler ise ortalama 69,5 yaşında emekli olmayı hedefliyor. Bu durum, istatistiklere de yansımış durumda: 2024 yılında 65-75 yaş arası bireylerin yaklaşık %20’si hâlâ ücretli olarak çalışıyordu. Bu oran, 10 yıl öncesine göre iki katına çıkmış durumda.
Yeni Yasal Düzenlemeler Yolda
Hollanda hükümeti, serbest çalışanların emeklilik planlamasını zorunlu hale getirmek için yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Yeni yasa taslağına göre, serbest çalışanların “orantılı bir emeklilik güvencesi” sağladıklarını belgelemeleri gerekecek. Bazı meslek gruplarında (örneğin doktorlar veya boyacılar) zaten zorunlu emeklilik sistemleri uygulanıyor.
DENiZ TV OLARAK IZLE
Ayrıca hükümet, zzp’ler için zorunlu maluliyet sigortası getirmeyi planlıyor. Bu sigorta, AOW (devlet emeklilik yaşı) dönemine kadar gelir güvencesi sağlayacak. Beklenen prim oranı, yıllık gelirin yaklaşık %6,5’i olarak belirlenmiş durumda. Yasanın en erken 2027 yılında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
NL
Slechts 1 op de 10 zzp’ers bouwt structureel pensioen op
Slechts 9,5% van de zzp’ers in Nederland bouwt actief pensioen op via een lijfrentevoorziening. Dat blijkt uit een analyse van kennisplatform Onderneming.nl, op basis van recente cijfers van het CBS. Hoewel veel zelfstandigen proberen hun oude dag op een andere manier veilig te stellen – via spaargeld, eigen vermogen of hun woning – ontbreekt het bij de meeste zzp’ers aan een structurele en toereikende pensioenvoorziening.
Eigen vermogen vaak onvoldoende
Veel zzp’ers rekenen op hun eigen vermogen of de overwaarde van hun woning. In de praktijk blijkt dat echter niet genoeg. Het gemiddelde bedrijfsvermogen van een zzp’er ligt rond de €34.400, wat verre van voldoende is om langdurig van te kunnen leven na pensionering.
Volgens Gabriël Baysoy, zzp-expert bij Onderneming.nl:
“Veel zzp’ers vertrouwen op hun spaargeld of woning, maar vergeten dat dit geld vaak al ergens voor bedoeld is. Een écht pensioen vraagt om een aparte en structurele aanpak.”
Kosten en tijdgebrek grootste obstakels
Van de zzp’ers zonder pensioenvoorziening noemt 50% de kosten als belangrijkste reden om niets te regelen. Ruim een kwart geeft aan er simpelweg nog niet aan toegekomen te zijn. Het merendeel heeft dus geen vast plan voor later.
“Pensioen voelt voor veel zelfstandigen als iets voor later, tot het ineens later is”, zegt Baysoy. “Juist omdat er niemand is die het voor je regelt, moet je als zzp’er zélf initiatief nemen.”
Pensioenleeftijd schuift op
Steeds meer zelfstandigen blijven werken na hun AOW-leeftijd. De gewenste pensioenleeftijd onder zzp’ers ligt gemiddeld op 66 jaar, terwijl 55-plussers gemiddeld zelfs 69,5 jaar aangeven. Dat sluit aan bij de cijfers: in 2024 werkte bijna 20% van de 65- tot 75-jarigen nog betaald, twee keer zoveel als tien jaar geleden.
Nieuwe wetgeving op komst
Er liggen plannen voor strengere regels rondom pensioenopbouw voor zelfstandigen. Volgens een nieuw wetsvoorstel mogen zzp’ers alleen blijven werken als zij kunnen aantonen dat zij een “proportionele voorziening voor later” hebben getroffen. Voor sommige beroepsgroepen, zoals huisartsen of schilders, bestaan zulke verplichte regelingen al langer.
Daarnaast werkt het kabinet aan een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Deze verzekering moet inkomenszekerheid bieden tot aan de AOW-leeftijd, met een verwachte premie van 6,5% van het inkomen. De invoering wordt op zijn vroegst verwacht in 2027.
