CDA’nın “Hipotek Faiz İndirimi” Planı Belirsizlik Yaratıyor
(ANP)
Hollanda’da CDA, hipotek faiz indiriminin kademeli olarak kaldırılmasını istiyor. Parti, bu sürecin uzun vadeye yayılmasını savunuyor. Ancak, net bir takvim açıklanmadığı için ev sahipleri ve alıcılar hâlâ belirsizlik içinde.
Uzmanlara göre en doğru yol, 15 yıllık bir plan belirlemek. Böylece piyasada istikrar sağlanır, yeni ev alanların mağduriyeti önlenir ve alım-satımda güven artar.
Yeni Alıcılar Daha Fazla Zorlanacak
2025’te ev alan veya alacak olanlar, faiz indirimi hızlı biçimde kaldırılırsa ciddi maliyetlerle karşılaşabilir. Net yıllık konut giderleri 5.000 euroya kadar artabilir. Üstelik bu grup, zaten yüksek fiyatlar ve maksimum krediyle piyasaya girmiş durumda.
CPB hesaplamalarına göre faiz indiriminin tamamen kaldırılması, konut fiyatlarında %14 düşüşe yol açabilir. Bu da kriz dönemlerinde (2008-2013’te olduğu gibi) yeni alıcıların 50.000 euroya kadar zarara girmesi anlamına gelebilir.
15 Yıla Yaymak Daha Sağlıklı
Ekonomistler, 15 yıla yayılacak bir planın etkileri hafifleteceğini vurguluyor. Çünkü:
Ortalama gelirler enflasyonla birlikte yıllık %3 artıyor. Bu da ek yükün büyük kısmını dengeler.
%14’lük değer kaybı 15 yıla bölündüğünde, bu sadece yılda %1 düşüş demek. Oysa Hollanda’da ev fiyatları uzun vadede ortalama %6 artış gösteriyor.
Geçmişteki krizler (2008-2013 arasında %20 düşüş) dikkate alındığında, ani bir kaldırma yerine kademeli geçiş piyasa çöküşü riskini azaltıyor.
Doğru Ama Temkinli Adım
Uzmanlar, hipotek faiz indiriminin uzun vadede kaldırılması gerektiği konusunda hemfikir. Çünkü sistem fiyatları şişiriyor, yüksek gelir grubunu kayırıyor ve asıl kazanan bankalar oluyor. Ancak bu reformun aceleye getirilmeden, 15 yıllık net bir yol haritasıyla yapılması gerektiği vurgulanıyor.
NL
CDA-plan hypotheekrenteaftrek blijft vaag zonder duidelijk tijdspad
Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek stap voor stap afbouwen, verspreid over een lange periode. Een belangrijke stap, maar zolang er geen concreet tijdpad ligt, blijven huiseigenaren in onzekerheid.
Volgens experts is een 15-jarig afbouwplan de meest verstandige keuze. Dat geeft duidelijkheid, stabiliteit op de woningmarkt en voorkomt dat nieuwe huizenkopers de rekening betalen.
Starters extra kwetsbaar
Voor starters die in 2025 een huis hebben gekocht of gaan kopen, kan een snelle afbouw leiden tot fors hogere woonlasten – tot wel 5.000 euro per jaar extra. Zij kochten vaak al tegen recordprijzen en met een maximale hypotheek.
Het CPB berekende bovendien dat een volledige afschaffing van de renteaftrek kan leiden tot een waardedaling van 14 procent. In tijden van crisis, zoals tussen 2008 en 2013, zou dit betekenen dat huizenkopers tot 50.000 euro onder water kunnen komen te staan.
Spreiding over 15 jaar verzacht de klap
Een periode van 15 jaar maakt de overgang volgens deskundigen goed haalbaar:
Inkomens stijgen door inflatie gemiddeld zo’n 3% per jaar, waardoor de extra lasten grotendeels worden gecompenseerd.
Een waardedaling van 14% uitgesmeerd over 15 jaar komt neer op slechts 1% per jaar. Dit valt ruim binnen de gemiddelde jaarlijkse prijsstijging van 6% op de woningmarkt.
Door deze lange overgang wordt voorkomen dat een prijsdaling door afbouw van de renteaftrek samenvalt met een nieuwe woningmarktcrisis.
Wenselijk, maar met beleid
Dat de hypotheekrenteaftrek uiteindelijk moet verdwijnen, daarover bestaat brede consensus. De regeling stuwt prijzen op, bevoordeelt vooral hogere inkomens en maakt banken de grote winnaars. Maar: zorgvuldige afbouw in een periode van 15 jaar is cruciaal om huiseigenaren zekerheid te bieden en de markt stabiel te houden.
