Bu paralar artık geçersiz
Özcan Özbay
Bir zamanlar cüzdanlarda dolaşan, üzerinde şairlerin ve bestecilerin sureti bulunan banknotlar artık tarih oldu. ,Bu paralar artık geçerliliğini yitirdi. Sadece koleksiyonların sessiz tanıkları.
Tarihin bir dönemini temsil eden kağıt paralar artık cüzdanlardan çok koleksiyon vitrinlerinde yer buluyor. Eski guldenler, marklar ya da euro banknotları sadece ekonomi tarihine değil sanat, kültür ve politik hafızaya da ışık tutuyor.
RADYODENIZ DINLEMEK ICIN TIKLAYINIZ
Kimi zaman bir şairin portresiyle, kimi zaman bir bestecinin siluetiyle hatırlanan bu paralar, her ne kadar geçerli olmasalar da bir ulusun belleğinde silinmeyecek izler bırakıyor.
HOLLANDA’DA 5 VE 25 GULDENLİK BANKNOTLARA VEDA
Hollanda Merkez Bankası (DNB), yakın zamanda yaptığı açıklamayla iki özel gulden banknotunun tamamen tedavülden kalktığını duyurdu. Üzerinde ünlü şair Joost van den Vondel’in yer aldığı 5 gulden ve besteci Jan Pieterszoon Sweelinck’in yer aldığı 25 gulden banknotlar, 1 Mayıs 2025 itibarıyla artık hiçbir işlemde kullanılamayacak.
DNB, bu banknotlara sahip olanlara 30 Nisan 2025’e kadar euroya çevirme hakkı tanımıştı ancak bu tarihin geçilmesiyle birlikte söz konusu paralar sadece koleksiyoncuların ilgisini çekecek birer hatıra hâline geldi.
50 EURO’LUK ESKİ SERİLER GÜVENLİK AÇISINDAN RİSKLİ
Avrupa’da tedavülde kalan ama dikkatle takip edilen başka bir para grubu ise eski tip 50 eurolar. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yıllar içinde yaptığı tasarım ve güvenlik güncellemeleri nedeniyle eski 50 euro banknotları, bazı ödeme sistemleri veya makineler tarafından tanınmayabiliyor.
Her ne kadar hala yasal geçerliliğe sahip olsalar da, tüketicilere yenilenmiş banknotlarla işlem yapmaları öneriliyor. Bankalar, bu eski banknotları güncel seriyle değiştirme hizmeti sunmaya devam ediyor.
ALMAN MARKI, GEÇMİŞİN GÜCÜ HALA YAŞIYOR
2002 yılında euroya geçiş yapan Almanya’da, Alman Markı (Deutsche Mark) uzun zamandır tedavülde değil. Ancak Alman Merkez Bankası, mark banknotlarını hala euroya çeviriyor. Bu karar, eski para birimine duyulan güvenin ve toplumsal hafızadaki yerinin hala sürdüğünü gösteriyor.
DENIZ TV IZLEMEK ICIN TIKLAYIN
PARALAR YOK OLMUYOR, ANLAMLARI DEĞİŞİYOR
Bugün geçersiz sayılan bu paralar; koleksiyoncular, tarihçiler ve meraklılar için büyük değer taşıyor. Kimi zaman müzayede kataloglarında, kimi zaman antikacılarda rastladığımız bu banknotlar, bir ekonominin değil, bir dönemin hikayesini taşıyor.
NL
Deze biljetten zijn niet langer geldig
De bankbiljetten die ooit in portemonnees circuleerden en waarop portretten van dichters en componisten stonden, behoren nu tot het verleden. Deze biljetten zijn niet langer geldig en vormen enkel nog stille getuigen in collecties.
Papieren geld dat ooit een tijdperk vertegenwoordigde, heeft nu vooral een plaats gevonden in vitrines van verzamelaars in plaats van in portemonnees. Oude guldens, marken of eurobiljetten werpen niet alleen licht op de economische geschiedenis, maar ook op kunst, cultuur en het politieke geheugen.
Soms herinneren we ons deze biljetten door het portret van een dichter, soms door het silhouet van een componist. Hoewel ze niet meer geldig zijn, hebben ze onuitwisbare sporen nagelaten in het collectieve geheugen van een natie.
AFSCHEID VAN 5 EN 25 GULDEN IN NEDERLAND
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft onlangs aangekondigd dat twee bijzondere guldenbiljetten definitief uit de omloop zijn gehaald. Het gaat om het 5 guldenbiljet met de beroemde dichter Joost van den Vondel en het 25 guldenbiljet met componist Jan Pieterszoon Sweelinck. Sinds 1 mei 2025 kunnen deze biljetten nergens meer worden gebruikt.
De DNB had houders van deze biljetten tot 30 april 2025 de mogelijkheid gegeven om ze om te wisselen voor euro’s. Nu deze datum is verstreken, zijn de biljetten enkel nog waardevol voor verzamelaars.
OUDE SERIE VAN 50 EURO BILJETTEN MINDER VEILIG
Een andere groep biljetten die nog in omloop is maar nauwlettend wordt gevolgd, zijn de oude 50 eurobiljetten. Door de ontwerp- en veiligheidsupdates die de Europese Centrale Bank (ECB) in de loop der jaren heeft doorgevoerd, worden deze oudere biljetten soms niet herkend door bepaalde betaalsystemen of machines.
Hoewel ze nog steeds wettig betaalmiddel zijn, wordt consumenten aangeraden om met vernieuwde biljetten te betalen. Banken blijven de oude biljetten kosteloos omwisselen voor nieuwe exemplaren.
DE DUITSE MARK: DE KRACHT VAN HET VERLEDEN LEEFT VOORT
In Duitsland, waar in 2002 de overstap naar de euro plaatsvond, is de Duitse mark (Deutsche Mark) al lange tijd niet meer in omloop. Toch wisselt de Bundesbank deze oude valuta nog steeds om naar euro’s. Dit toont aan hoe sterk het vertrouwen en de herinnering aan deze munt nog steeds leeft in de samenleving.
GELD VERDWIJNT NIET, HET KRIJGT EEN ANDERE BETEKENIS
Biljetten die vandaag de dag ongeldig zijn, hebben grote waarde voor verzamelaars, historici en liefhebbers. Soms duiken ze op in veilingcatalogi, soms bij antiekwinkels. Deze biljetten vertellen niet alleen het verhaal van een economie, maar van een heel tijdperk.
