Amsterdam’da 4-11 Yaş Arası Çocuklara 1,5 Yıl Boyunca Ücretsiz Toplu Taşıma
Özcan Özbay
AMSTERDAM – Amsterdam Belediyesi, 12 Temmuz 2025 itibarıyla 4 ila 11 yaş arasındaki çocuklara 1,5 yıl boyunca toplu taşıma araçlarını ücretsiz sunacak. Ancak bu hizmetten yararlanmak isteyen çocukların kişisel bir OV-chipkaart’a (ulaşım kartı) sahip olmaları ve bu karta, DigiD ile başvurularak alınan özel bir seyahat ürününün yüklenmesi gerekiyor.
RADYODENIZ DINLEMEK ICIN TIKLAYINIZ
Geçtiğimiz yıl benzer bir uygulamada her on başvurudan biri dijital engellere takılmıştı. Özellikle düşük gelirli mahallelerde yaşayan aileler için DigiD edinme süreci ciddi bir engel oluşturabiliyor. Bu nedenle eleştirmenler, sürecin daha kolaylaştırılması gerektiğini savunuyor. SP’li belediye meclis üyesi Erik Bobeldijk, “Kötüye kullanım korkusuyla fazla katı davranılıyor” derken, FVD’li Tanay Bilgin de dijital engellerin uzun zamandır bilinen bir sorun olduğunu vurguladı.
Geçmiş Uygulamada Büyük İlgi Görmüştü
Belediye geçen yıl DigiD’yi zorunlu tutmanın fazla büyük bir engel olduğunu kabul ederek, başvuruların sadece vatandaşlık numarası (BSN) ile yapılmasına da olanak tanımıştı. Sonuç olarak başvuruların %43’ü DigiD olmadan gerçekleşmişti.
Uygulama en çok dış mahallelerde ve mesleki eğitimi olan aileler arasında ilgi gördü. Yapılan bir değerlendirmeye göre, kampanya sayesinde ailelerin %41’i arabayı daha az kullanmaya başladı. Uygulama yalnızca geziler ve aile ziyaretleri için değil, aynı zamanda çocukların okula ve spor kulüplerine ulaşımı için de kullanıldı.
Yalnızca Amsterdamlı Çocuklara Özel
Tüm gereklilikler nedeniyle ücretsiz toplu taşıma yalnızca Amsterdam sınırları içinde yaşayan çocuklar için geçerli. Amstelveen, Diemen gibi çevre belediyelerde oturanlar veya günübirlik gelen ziyaretçiler bu hizmetten yararlanamıyor. Amstelveen Belediyesi ise farklı bir yaklaşım benimsiyor: Ailelere nakit yardım sunuluyor ve bu destekle aileler ister toplu taşıma, ister spor, isterse yüzme kursu gibi ihtiyaçlara yöneliyor.
Dijital Engel, Ancak Amaç Hedef Kitleye Ulaşmak
Belediye, uygulamanın sadece ihtiyaç sahiplerine ulaşması için güvenilir bir kimlik doğrulama yöntemi olarak DigiD’yi kullanmayı sürdürüyor. Geçen yıl sistemin kötüye kullanılmasından endişe edildiği için önlemler sıkılaştırıldı. Yine de başvuru yapamayanlar için mahalle destek ekipleri yardımcı olabiliyor ve belgesiz kişiler de bu ekipler aracılığıyla sürece dahil edilebiliyor.
Eşit Fırsatlar ve Hareketlilik İçin Bir Adım
PvdA’lı meclis üyesi Farley Asruf’un öncülük ettiği uygulamanın amacı, şehir merkezinin dışında yaşayan çocuklara daha fazla fırsat sunmak. Asruf, “Bu uygulama sayesinde sabah saatlerinde okula gidiş gibi önemli zamanlarda da ücretsiz ulaşım mümkün hale geliyor,” dedi. Uygulamanın özellikle dış mahallelerde yüksek oranda kullanılmasından memnun olduğunu belirten Asruf, “Herkesin büyük bir arabası ya da bakfietsi (kargo bisikleti) yok. Toplu taşıma, özellikle çok çocuklu aileler için çok önemli,” dedi.
DENIZ TV IZLEMEK ICIN TIKLAYIN
Belediye, bu uygulamayla hem özel araç kullanımını azaltmayı hem de çocukların daha fazla hareket etmesini sağlamayı hedefliyor. Böylece şehirdeki ulaşım politikaları, bisiklet kültürüyle çelişmeden gelişiyor.
NL
Amsterdamse kinderen van 4 tot 11 jaar mogen 1,5 jaar gratis met het openbaar vervoer reizen
AMSTERDAM – Kinderen tussen de 4 en 11 jaar mogen vanaf 12 juli 2025 anderhalf jaar lang gratis reizen met het openbaar vervoer in Amsterdam. Om hiervan gebruik te maken, moeten zij wel beschikken over een persoonlijke OV-chipkaart, waarop een speciaal reisproduct wordt geladen. Dit reisproduct kan alleen worden aangevraagd met een DigiD.
Bij een eerdere actie vorig jaar ondervond één op de tien aanvragers problemen bij het aanvragen, vooral in wijken met lagere inkomens. SP-raadslid Erik Bobeldijk noemt de procedure onnodig ingewikkeld en waarschuwt voor te veel bureaucratie. FVD-raadslid Tanay Bilgin wijst op digitale drempels waar veel gezinnen mee te maken hebben.
Veel belangstelling bij eerdere actie
De gemeente erkende vorig jaar dat DigiD een te grote drempel kon zijn en stond toen ook aanvragen met alleen een burgerservicenummer (BSN) toe. Uiteindelijk werd 43 procent van de 18.000 aanvragen zonder DigiD gedaan.
De gratis OV-regeling was vooral populair in de buitenwijken en onder praktisch opgeleide gezinnen. Uit evaluatie blijkt dat 41 procent van de deelnemers minder vaak de auto gebruikte. Kinderen gebruikten het OV niet alleen voor uitstapjes, maar ook om naar school en sportclubs te gaan.
Alleen voor kinderen binnen Amsterdam
Door de eisen geldt het gratis reizen alleen voor kinderen die in Amsterdam wonen. Kinderen uit omliggende gemeenten zoals Amstelveen en Diemen komen niet in aanmerking. Dagjesmensen evenmin. De gemeente Amstelveen kiest voor een andere aanpak door minima financiële ondersteuning te geven, zodat gezinnen zelf kunnen kiezen waarvoor zij het gebruiken: OV, sport of zwemles.
Drempels nodig tegen misbruik
Volgens de gemeente is DigiD nodig om misbruik tegen te gaan. Tijdens de vorige editie in 2023 werd de regeling op beperkte schaal misbruikt. Door gebruik te maken van DigiD als erkend identificatiemiddel, hoopt men dat het gratis OV bij de juiste doelgroep terechtkomt. Buurtteams kunnen helpen bij de aanvraag en ook ongedocumenteerden kunnen daar terecht.
Gelijke kansen en gezonde mobiliteit
PvdA-raadslid Farley Asruf, de initiatiefnemer van de regeling, benadrukt het belang van gelijke kansen buiten het centrum. Hij is blij dat de regeling populair is in de buitenwijken en dat kinderen nu ook tijdens de ochtendspits gratis kunnen reizen. “Dat kinderen naar school kunnen met het OV is echt een grote winst,” zegt hij.
Asruf wijst erop dat niet alle ouders een grote auto of een bakfiets hebben. “Het openbaar vervoer is juist bedoeld voor grotere gezinnen. Gratis OV betekent niet dat kinderen niet meer fietsen, maar dat ze meer keuzes hebben. Het stimuleert bovendien beweging en zelfstandigheid.”
