Hollanda’dan Filistin Açıklaması: “Tanımıyoruz ama Kapıyı Kapatmıyoruz”
Özcan Özbay
Hollanda hükümeti, Filistin Devleti’ni resmen tanımayacağını duyurdu. Ancak bu tutumun kesin olmadığını belirten yetkililer, İsrail ile Filistin arasında barış müzakereleri başlaması hâlinde kararın yeniden gözden geçirilebileceğini ifade etti.
RADYODENIZ DINLEMEK ICIN TIKLAYINIZ
Dünya genelinde 147 ülke Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanırken, Hollanda bu ülkeler arasında yer almıyor. Hollanda’nın kamu yayıncısı NOS’ta yer alan haberde, bu tutumun yalnızca diplomatik bir duruş değil, aynı zamanda ciddi ekonomik gerekçelere dayandığı belirtildi.
Ekonomik Çıkarlar Önde
Lahey merkezli düşünce kuruluşu Clingendael Enstitüsü’nden Orta Doğu uzmanı Erwin van Veen, Hollanda’nın Filistin’i tanımakta isteksiz davranmasının altında yatan ekonomik nedenlere dikkat çekti. Van Veen’e göre, Avrupa’dan İsrail’e yapılan doğrudan yatırımların yaklaşık üçte ikisi Hollanda merkezli şirketler tarafından gerçekleştiriliyor. Bu da Hollanda’yı İsrail’deki en büyük yabancı yatırımcı konumuna getiriyor.
“Ekonomik çıkarlar, insan hakları gibi temel ilkelerin önüne geçmiş durumda,” diyen van Veen, bu durumun sadece siyasi değil, aynı zamanda ahlaki bir tartışmayı da beraberinde getirdiğini savundu.
Hollanda’nın Tutumu Değişmedi
Utrecht Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Peter Malcontent ise, Hollanda’nın uzun yıllardır benzer bir tutum sergilediğini vurguladı. “Lahey yönetimi, iki taraf arasında anlamlı bir barış süreci başlamadan Filistin’i tanımayı uygun görmüyor. Bu pozisyon, geçmiş hükümetler döneminde de değişmedi,” şeklinde konuştu.
Malcontent, Fransa’nın Filistin’i tanıma yönündeki son hamlesinin ise Hollanda iç siyasetinde yeni bir tartışma başlatabileceğine dikkat çekti.
Batı Avrupa Hâlâ Çekimser
Filistin, 1974 yılında Birleşmiş Milletler tarafından halkının kendi kaderini tayin etme hakkıyla tanınmıştı. 1988 yılında ise İsveç, Polonya, Macaristan ve Bulgaristan gibi bazı Avrupa ülkeleri Filistin Devleti’ni resmen tanıyan ilk AB üyeleri oldu. 2023 yılı itibarıyla Norveç, İspanya ve İrlanda da bu adımı atan ülkeler arasına katıldı.
Buna karşın Almanya, Fransa, Hollanda ve İngiltere gibi Batı Avrupa ülkeleri ile ABD, Filistin’i tanıma konusunda hâlâ çekimser bir tutum sergiliyor. Van Veen, bu çekincenin giderek sürdürülemez hâle geldiğini savunarak, Batı’nın bu konuda bir yol ayrımında olduğunu belirtti.
Fransa’dan Sürpriz Hamle
Filistin’e yönelik en dikkat çekici adım ise Fransa’dan geldi. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Filistin Devleti’ni resmen tanıyacağını açıkladı. Macron’un bu kararı, Eylül ayında düzenlenecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda ilan etmesi bekleniyor.
Utrecht Üniversitesi’nden Malcontent’e göre Fransa’nın bu hamlesi, İsrail’e yönelik diplomatik baskıyı artırma ve diğer Batılı ülkeleri de benzer yönde hareket etmeye teşvik etme amacı taşıyor. Fransa’nın BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinden biri olması ise bu kararın uluslararası etkisini daha da güçlü kılıyor.
DENIZ TV IZLEMEK ICIN TIKLAYIN
Kapalı Kapılar Aralanıyor mu?
Hollanda’nın Filistin konusundaki tutumu, Avrupa’da giderek daha fazla sorgulanmaya başlanan bir çizgiyi temsil ediyor. Her ne kadar hükümet şu aşamada tanımaya sıcak bakmasa da, barış görüşmelerinin başlaması hâlinde bu kararın değişebileceği sinyali verilmiş olması, kapıların tamamen kapalı olmadığını gösteriyor.
