Hollanda’da düşük yapan kadınlara ‘yas izni’
Özcan Özbay
Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da kentteki en büyük işveren konumundaki belediye, gebeliğin 24’üncü haftasından önce düşük yapan kadın çalışanlara ücretli ‘yas izni’ verilmesini kararlaştırdı.
Ülkede ilk olan karar, düşük yapan kadınların yalnızca fiziksel değil duygusal olarak da iyileşmeleri gerektiği gerekçesiyle alındı.
RADYODENIZ DINLEMEK ICIN TIKLAYINIZ
Belediye meclisindeki sol partilerinin önerisi, diğer partilerden de geniş destek buldu. Belediye meclisindeki oylamanın ardından uygulama hemen yürürlüğe girdi.
Yeni uygulama kapsamında düşük yapan kadınlara tanınacak iznin süresi, çalışanla yöneticisi tarafından birlikte belirlenecek.
Öneri sahibi İşçi Partisi’nin (PvdA) belediye meclis grup başkanı Lian Heinhuis şöyle konuştu:
“Kadınların bu süreci kendi başlarına atlatmaları beklenmemeli. İşverenle konuşamayan, yalnız hisseden çok sayıda kadın var. Bu sessizliği kırmak istiyoruz.”
Heinhuis, yerel yayıncı AT5’e bir sonraki toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde yas izninin eşler için de geçerli olmasını talep edeceklerini vurguladı.
Yas izni kararının alınması, Hollandalı gazeteci Fidessa van Rietschoten ve yas danışmanı Renée Out’un yürüttüğü kampanya sonucunda gündeme gelmişti.
Oğlunun doğumundan önce iki kez düşük yaptıktan sonra, bu konuda yasal bir boşluk bulunduğunu belirten Van Rietschoten, yas izni için imza kampanyası başlattı.
Çalıştığı kurumda kendisine alan tanındığını ama herhangi bir resmî prosedür bulunmadığını söyleyen Van Rietschoten, başka kadınların deneyimlerininse çok daha sert olduğunu şöyle anlattı:
“Kadınlar düşük sonrası hastalık izni alabiliyor, ama bu yaşananı karşılamıyor. İkinci düşükten sonra bedenime güvenim sarsıldı. Bu süreç büyük bir belirsizlik içeriyor.
Bir kadın, patronunun kürtajı Noel tatilinden sonraya ertelemesini istediğini söyledi. İşyerinde yoğunluk varmış. Bu yaklaşım, anlayıştan çok uzak.“
DENIZ TV IZLEMEK ICIN TIKLAYIN
Amsterdam Belediyesi’nin kararının, erken düşük sonrası yaşanan kaybın tanınması açısından önemli olduğunu belirten van Rietschoten, düşük sonrası yas iznininin ülke çapında uygulanması için mücadele ettiklerini söyledi.
Bu konuda ilk yasal izin 2021’de Yeni Zelanda’da hayata geçirilmişti. Yeni Zelanda Parlamentosu, düşük ya da ölü doğumun ardından anne ve babalara üç günlük yas izni verilmesini kabul etmişti.,
NL
Amsterdam biedt rouwverlof aan vrouwen die vroeg in de zwangerschap een miskraam krijgen
De gemeente Amsterdam, de grootste werkgever van de stad, heeft besloten om vrouwen die vóór de 24e week van hun zwangerschap een miskraam krijgen, betaald rouwverlof toe te kennen.
Het is voor het eerst in Nederland dat een dergelijke regeling wordt ingevoerd. Volgens de gemeente is het belangrijk dat vrouwen niet alleen fysiek, maar ook emotioneel kunnen herstellen van een miskraam.
Het voorstel kwam van linkse partijen in de gemeenteraad en kreeg brede steun van andere partijen. Na de stemming in de raad is de maatregel direct van kracht geworden.
De duur van het rouwverlof wordt in overleg tussen de medewerker en haar leidinggevende vastgesteld.
Lian Heinhuis, fractievoorzitter van de PvdA in de Amsterdamse gemeenteraad, licht toe:
“Vrouwen mogen niet aan hun lot worden overgelaten tijdens zo’n ingrijpende ervaring. Er zijn veel vrouwen die zich eenzaam voelen en geen gesprek met hun werkgever durven aangaan. Wij willen dit taboe doorbreken.”
Heinhuis gaf in een interview met de lokale zender AT5 aan dat ze bij de volgende cao-onderhandelingen ook zal pleiten voor rouwverlof voor partners.
De invoering van het rouwverlof is mede het resultaat van een campagne van journalist Fidessa van Rietschoten en rouwconsulent Renée Out.
Van Rietschoten kreeg zelf twee miskramen voordat haar zoon werd geboren en merkte dat er op dit gebied sprake was van een wettelijke leemte. Hoewel haar werkgever haar ruimte gaf om te herstellen, bestond er geen officieel beleid.
“Vrouwen kunnen na een miskraam ziekteverlof nemen, maar dat dekt de lading niet,” vertelt ze. “Na mijn tweede miskraam verloor ik het vertrouwen in mijn eigen lichaam. Het is een periode van grote onzekerheid.”
Van Rietschoten hoorde schrijnende verhalen van andere vrouwen. “Een vrouw vertelde me dat haar baas wilde dat ze haar abortus uitstelde tot na de kerstdrukte. Dat getuigt van een totaal gebrek aan begrip.”
Volgens haar is het besluit van de gemeente Amsterdam een belangrijke erkenning van het verlies dat vrouwen doormaken na een vroege miskraam. Ze zet zich nu in om het rouwverlof landelijk ingevoerd te krijgen.
Nieuw-Zeeland was in 2021 het eerste land ter wereld dat wettelijk rouwverlof invoerde na een miskraam of doodgeboorte. Daar kregen ouders recht op drie dagen betaald verlof.
