1 Ekim’de Utrecht Merkez İstasyonu’nda “Sit-In” Eylemi: ‘Laatste Wil’ Davasında Temyiz Süreci Başlıyor
DRT Haber Merkezi
UTRECHT, 24 Eylül – Stichting Steungroep Dappere Burgers (SDB) tarafından yapılan açıklamaya göre, 1 Ekim Çarşamba günü Utrecht Merkez Tren İstasyonu’nda 80 büyükanne ve büyükbaba, yetişkin çocukları ve torunlarıyla birlikte bir “Sit-In” eylemi düzenleyecek. Sessiz ama güçlü bir çağrı niteliğindeki bu eylemde temel mesaj şu olacak: “Onurlu bir yaşam sonuna yardım mümkün kılınmalı.”
Bu eylem, 6 Ekim Pazartesi günü Lahey Yüksek Mahkemesi’nde görülecek olan “Laatste Wil (Son Dilek)” davasındaki temyiz duruşmasının başlangıcı niteliğinde. Davayı, Coöperatie Laatste Wil (CLW) ile birlikte 26 bireysel davacı, Hollanda Devleti’ne karşı açtı.
Hukuki tartışma: “Yardımlı intihar suç olmamalı”
Hollanda’da birine intiharında yardımcı olmak, tamamen iyi niyetli olsa bile, Ceza Kanunu’na göre yasak. Yalnızca doktorlar, Eutanasie Yasası (Wtl) çerçevesinde belirli şartlarla bu konuda adım atabiliyor. Ancak bu yasa, “tamamlanmış hayat” gerekçesiyle yaşamını sonlandırmak isteyen bireylere imkân tanımıyor.
SDB’ye göre bu durum yüzünden her yıl yüzlerce trajik olay yaşanıyor; insanlar yalnızlık içinde ya da travmatik biçimde hayatına son veriyor, bazı yaşlılar ise istemedikleri halde yaşamaya zorlanıyor.
2022’de Lahey Mahkemesi davacıları ilk aşamada haksız bulmuştu, ancak önemli bir adım da atılmıştı: Mahkeme ilk kez, yaşamın sonunu belirleme hakkının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 8. maddesi kapsamında “özel hayata saygı hakkı” ile bağlantılı olduğunu kabul etmişti. Yine de mahkeme, devletin geniş bir “takdir yetkisi” olduğuna hükmetmişti. CLW ve davacılar bu kararı kabul etmiyor.
Almanya, Avusturya ve Kanada’da mahkemeler benzer davalarda hükümetlerin yetkilerini sınırlamış ve yaşamın sonuna ilişkin kendi kaderini tayin hakkını temel hak olarak tanımıştı.
“Mars naar het gerechtshof” – Adliyeye yürüyüş
1 Ekim’deki Utrecht eylemi, 6 Ekim’de Lahey’de yapılacak olan “Adliyeye Yürüyüş”ün sembolik başlangıcı olacak. Bu yürüyüşte yüzlerce vatandaşın bir araya gelmesi bekleniyor.
Alternatif yasa teklifi
Aynı zamanda Stichting Levenseinde Regie (SLR), alternatif bir yasa teklifi için imza kampanyası yürütüyor. Amaç, “yaşam sonu koçları” eşliğinde güvenli, yasal ve kötüye kullanımı önleyici bir çerçeve oluşturmak. Şu ana kadar 33.005 imza toplandı. 40.000 imzaya ulaşılması halinde teklifin mutlaka Meclis gündemine alınması gerekiyor.
NL
Sit-In actie op 1 oktober in Utrecht CS: Startsein voor hoger beroep in ‘Laatste Wil’-proces
UTRECHT, 24 september – Op woensdag 1 oktober organiseren tachtig (groot)ouders samen met hun volwassen (klein)kinderen een Sit-In actie op station Utrecht Centraal. Met deze stille maar krachtige oproep vraagt Stichting Steungroep Dappere Burgers (SDB) om hulp bij een waardig levenseinde mogelijk te maken.
De actie vormt de aftrap van een week van protest en bewustwording rond het Laatste Wil Proces, waarin op maandag 6 oktober het hoger beroep dient bij het Gerechtshof Den Haag. De Coöperatie Laatste Wil (CLW) en 26 individuele eisers hebben dit beroep ingesteld tegen de Nederlandse Staat.
“Hulp bij zelfdoding hoort niet thuis in het strafrecht”
In Nederland is hulp bij zelfdoding strafbaar, ook als die uit zuiver altruïstische motieven wordt verleend. Alleen artsen mogen binnen de Euthanasiewet (Wtl) handelen. Volgens SDB vallen veel mensen buiten de boot: verzoeken worden vaak afgewezen, mensen met een GGZ-diagnose moeten jaren wachten en ouderen met een voltooid leven hebben geen enkele wettelijke optie.
Gevolg: jaarlijks honderden schrijnende situaties, waarbij mensen hun leven in eenzaamheid of op traumatische wijze beëindigen.
In 2022 wees de rechtbank Den Haag de eisers af, maar voor het eerst werd wél erkend dat het recht op zelfbeschikking over het levenseinde voortvloeit uit artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Toch vond de rechter dat de Staat binnen zijn beleidsvrijheid mocht blijven handelen. CLW en de eisers accepteren dit niet.
In landen als Duitsland, Oostenrijk en Canada hebben rechters wél geoordeeld dat die beleidsvrijheid begrensd is, met als uitkomst dat zelfbeschikking over het levenseinde een grondrecht is.
Mars naar het gerechtshof
De Sit-In actie in Utrecht is de symbolische opmaat voor de ‘Mars naar het gerechtshof’ op maandag 6 oktober in Den Haag, waar honderden burgers zich zullen verzamelen.
Alternatief wetsvoorstel
Tegelijkertijd loopt een petitie van Stichting Levenseinde Regie (SLR) voor een alternatief wetsvoorstel. Dit voorstel biedt een wettelijk kader met professionele begeleiding en waarborgen tegen misbruik. De teller staat momenteel op 33.005 handtekeningen. Bij 40.000 ondertekeningen moet de Tweede Kamer het voorstel behandelen.
About the Author
