Dünya’nin Doga Harikasi Pamukkale
Mustafa Koyuncu / Pamukkale
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alinma Tarihi: 1988 Liste Sira No: 485
Hierapolis (Pamukkale) Denizli ilinin 18 km. kuzeyinde yer alan Hierapolis antik kentinin Arkeolojiliteratüründe Kutsal Kent olarak adlandirilmasi, kentte bilinen bir çok tapinak ve diger dinsel yapinin varligindan kaynaklanmaktadir.
Baslica Kalintilar Ana Cadde ve Kapilar: Yaklasik 1 km. uzunlugundaki kentin genis ana caddesi, kenti bir ucundan diger ucuna ikiye böler. Iki tarafinda sütunlu galeriler ve önemli kamu yapilari vardir. Her iki ucunda birer anitsal kapi bulunmaktadir. Bu kapilar ve caddenin büyük bölümü Roma Dönemi’nde insa edildiginden, Bizans surunun disinda kalmaktadir. Güneyinde MS.5. yüzyila tarihlenen ”Güney Bizans Kapisi” vardir. Kuzeyde, iyi korunmus, üç gözlü ve iki yaninda yuvarlak kuleleri olan kapida, Imparator Domitian’a ithaf edilmis Latince yazilmis bir yazit vardir. Bu yazittan dolayi buna Domitian Kapisi veya Roma Kapisi denir. Bu kapidan güneye inen yolun surla kesistigi yerde, MS. 5. yüzyilda tarihlenen “Kuzey Bizans Kapisi” bulunmaktadir.
Tiyatro: Yamaca yaslanmis tüm cephesiyle birlikte korunabilen büyük bir yapidir. Insasina MS. 60 yilinda olan büyük depremin ardindan Flaviuslar döneminde MS. 62 yilinda baslanmis, MS. 206 yilinda tamamlanmistir. 50 oturma sirasi bulunur ve 8 merdivenle 7 bölüme ayrilmistir. Caveanin tam ortasindan geçen diozomaya her iki yandan tonozlu birer geçit ile girilir. Sütunlarin arasi heykellerle süslenmis olup, burada yapilan kazilar sirasinda bol miktarda heykel bulunmustur. Sahne arkasindaki duvarlarda ise mermer kabartmalar yer alir.
Karahayit Kaplicasi: Pamukkale termal kaplicasi sisteminin bir kolu sayilan bu kaplica, Pamukkale’nin 5km kuzeyinde, Karahayit Kasabasi’ndadir.
Kalp, damar sertligi, yüksek tansiyon romatizma-siyatik deri sinir lumbago gibi hastaliklarla uyuz, sivilce, kasinti gibi deri hastaliklarina iyi gelir.
Pamukkale Kaplicalari: Il merkezine 18km uzaklikta bulunan eski Hierapolis kentinin bulundugu alandir. Travertenler yaratan karstik alanlardan çikan sular; bünyesindeki kireç çözeltisi, genellikle beyaz renkte ve pamuk balyalarini andiran kalker tüflerini, Pamukkale travertenlerini olusturmaktadir.
Pamukkale termal suyunun tedavi edici özelligi çok eski çaglardan beri anlasilmis yüzyillar sonra sifa niteligi bilimsel olarak kanitlanmistir. Kaynaklar etrafinda dini ayinler yapilmis, senlikler düzenlenmis, büyük devlet adamlari ve zengin kisiler antik dönemde tedavileri için Hierapolis’e gelmislerdir.
Pamukkale çevresindeki sicak termal sularin kaynagi bölgedeki fay hatlari ve jeolojik olaylardir. Bölgede 35-100 derece araliginda sicakliklara sahip 17 adet sicak su alani yer almaktadir. Pamukkale kaynagi çok eski çaglardan hatta antik devirlerden beri kullanilmaktadir. Kaynaktan çikan termal su 320 metre civarindaki bir mesafeyi kat ederek traverten basina gelir. Buradan da traverten katmanlarina dökülerek 240-300 metre kadar yol kat etmektedir.
Buradaki kat kat görünümü olusturan kimyasal tepkimeler dizisinde çökelen kalsiyum karbonat baslangiçta jel halinde bir yapidadir. Zamanla sertlesen bu jelimsi yapi, traverten halini almakta ve pek çok yerli ve yabanci turistin ilgisini çekmektedir.